Δημήτρης Τόλιας – Πολιτικός Αναλυτής
Γεννήθηκε το 1998 και μεγάλωσε στον Ωρωπό Αττικής. Είναι αριστούχος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ασχολείται με την πολιτική ανάλυση και την πολιτική επικοινωνία έχοντας εργασιακή και ερευνητική εμπειρία στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Ερευνητικά του ενδιαφέροντα αποτελούν τα πολιτικά κόμματα, τα πολιτικά και εκλογικά συστήματα και η πολιτική κοινωνιολογία.
Άφησα να περάσει λίγος καιρός προτού προχωρήσω σε κάποια πολιτική ανάλυση. Άλλωστε, όσα περισσότερα δεδομένα έχει μια ανάλυση, τόσο πιο έγκυρη και αξιόπιστη είναι. Το ένα γεγονός, σημαντικό ή ασήμαντο έφερνε το άλλο μέχρι που αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται μια μερική παγίωση της κατάστασης. Στο άρθρο αυτό θα επιχειρήσουμε να προβληματιστούμε με τις πολιτικές εξελίξεις στον Δήμο μας και να εξάγουμε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Προειδοποιώ ότι το κείμενο είναι βαρύ. Πιστεύω όμως πως αξίζει να συμμετάσχετε στον προβληματισμό αυτό.
Η έρευνα
Αναφορικά με τα δεδομένα μας:
Α. Έχουμε σημαντικές ανεξαρτητοποιήσεις και μετακινήσεις προσώπων που επηρεάζουν την ισορροπία δυνάμεων (Δέδες, Λίτσας, Χρυσούλας, Κοντούλας, Αρμυριώτης (Μαγκλάρας), Σύρμας κ.α.)
Β. Έχουμε δηλώσεις με εννοιολογική αξία: Ανακοίνωση υποψηφιότητας Καμπιώτη, η δήλωση Ρούσση για την ακυρωθείσα εκδήλωση στην οποία θα ανακοίνωνε την υποψηφιότητά του, οι δηλώσεις Λίτσα και Δέδε.
Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι πως γίνεται λόγος για πρόσωπα. Έχουμε μεταγραφές και μετακινήσεις ατόμων, υποψηφίων, συμβούλων και μη. Ωστόσο στην πραγματικότητα, αναδεικνύεται κάποιο κεντρικό αφήγημα, ένα σημαίνον που να εννοιολογεί τον πολιτικό λόγο και να ερμηνεύει την ροή των εξελίξεων ως όλον; Για να το διαπιστώσουμε, θα πρέπει να μελετήσουμε τον πολιτικό λόγο των δρώντων.
Στις ανακοινώσεις των Λίτσα και Δέδε παρατηρούμε μια χρήση πρώτου ενικού προσώπου. Και οι δύο αφού αναφέρθηκαν στην πορεία τους στα κοινά τόνισαν την αντίθεσή τους με τον «τρόπο διοίκησης» της δημοτικής αρχής. Ο Π. Δέδες είπε «Δεν ταιριάζουν στις αρχές και τα πιστεύω μου» ενώ ο Κ. Λίτσας «Δεν γίνεται να μην είμαι ο εαυτός μου, δεν μπορώ να στηρίζω κάτι στο οποίο δεν πιστεύω». Και οι δύο μίλησαν για καταδικαστέες διοικητικές πρακτικές προεκλογικά που συνεχίστηκαν μετεκλογικά και εστίασαν σε αξιακές διαφοροποιήσεις. Επιπλέον, ο Διονύσης Καμπιώτης κατά την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του αναφέρθηκε στο ίδιο ζήτημα μιλώντας για «απόσταση των όσων η δημοτική αρχή έλεγε προεκλογικά με όσα κάνει μετεκλογικά».
Από την άλλη, ο Κ. Κοντούλας χρησιμοποιεί α’ πληθυντικό και α’ ενικό στο μεγαλύτερο μέρος της δήλωσής του. Όταν αναφέρεται σε γενικές αρχές χρησιμοποιεί πληθυντικό προκειμένου να υποδείξει το εύλογο των επιχειρημάτων του, π.χ. «οφείλουμε άπαντες να συνεργαζόμαστε και να ενισχύουμε τις προσπάθειες της δημοτικής αρχής όταν κινούνται στην σωστή κατεύθυνση». Από την άλλη, όταν χρησιμοποιεί ενικό αναφέρεται σε συγκεκριμένες προσωπικές αξίες «θέλω να εργαστώ για τον Δήμο Ωρωπού και το μέρος μου τον Αυλώνα που αγαπώ». Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται οι λόγοι των στελεχών της δημοτικής αρχής που μελετήθηκαν.
Άρα, έχουμε στο επίκεντρο το όρο «διοίκηση». Ο όρος αυτός συνδέεται με δύο αντιθετικούς λόγους. Εκείνον της «διοίκησης κατά των αρχικών πιστεύω» και εκείνον της «διοίκησης σωστής κατεύθυνσης». Ο πρώτος δομείται στην αντίθεση. Μια ανάλυση των όσων είπαν οι τρείς δρώντες της αντιπολίτευσης (Καμπιώτης, Λίτσας, Δέδες) σχετικά με την «διοίκηση» αναδεικνύει έναν αρνητικό λόγο που φωτίζει «κενά». Η σημαντικότερη λέξη σύμφωνα με την έρευνα αναδεικνύεται το «δεν». Μια λέξη αρνητική που χρησιμοποιείται με τρόπο που δείχνει αντίθεση και έμπρακτο κενό εκ μέρους της δημοτικής αρχής. Εάν εξειδικεύσουμε τον πρώτο λόγο θα συγκρουστούμε με δύο λέξεις πραγμάτωσης της έννοιας. Η μία είναι η λέξη «εργολάβος» η άλλη «αναθέσεις». Επομένως μπορούμε να ονομάσουμε τον ειρμό αυτόν ως «λόγο της κενής διοίκησης».
Από την άλλη, ο λόγος της «σωστής κατεύθυνσης» οικοδομείται στις έννοιες «ενέργειες», «παρεμβάσεις» και «δράσεις» που χρησιμοποιούνται από πολιτικούς δρώντες της δημοτικής αρχής. Ο λόγος αυτός υποδηλώνει την αίσθηση του ελέγχου της ροής των πραγμάτων, που αναλαμβάνονται σε διαπροσωπικό επίπεδο ενεργειών. Τι έχουμε εδώ με λίγα λόγια; «Αίσθηση της ικανότητας του προσώπου/της ομάδας». Οι φορείς του «λόγου της σωστής κατεύθυνσης» αντλούν το αφήγημά τους από την πίστη στην ικανότητα της διαχείρισης και του ελέγχου των προκλήσεων, είτε προσωπικά από τον Δήμαρχο, είτε από μια ορισμένη ομάδα που «όσα μπορεί να κάνει, τα κάνει».
Συμπεράσματα της έρευνας
Συνεπώς, αναδεικνύονται από την ανάλυσή μας δύο λόγοι. Ο ένας μιλά για το διοικητικό εφικτό, αυτό που μπορεί να γίνει εκφράζοντας πίστη πως οι «ενέργειες» του Δημάρχου/της Αρχής είναι επαρκείς και υπό έλεγχο. Ο άλλος λόγος μιλά για τη διοικητική έλλειψη. Για όσα προεκλογικά ειπώθηκαν και όσα γίνονται. Για αυτά που μπορούν να γίνουν παραπάνω. Π.χ. Ο Γ. Γιασημάκης είχε δηλώσει στο Δ.Σ. «και εγώ ως αντιπολίτευση ήμουν έντονος γιατί δεν ήξερα» (διοικητικό εφικτό) ενώ π.χ. ο Διονύσης Καμπιώτης ανέπτυξε μια ιδέα για ένα νέο αποκεντρωμένο μοντέλο διοίκησης (διοικητική έλλειψη)
Υπάρχει λοιπόν αφήγημα δίχως να το συνειδητοποιούμε. Όπως δίχως να το αντιλαμβανόμαστε ερχόμαστε σε επαφή με ψήγματα προεκλογικής περιόδου η οποία όμως πάντα δεν «τελειώνεται». Υπάρχει πολλή ένταση συσσωρευμένη μεταξύ των δυο λόγων. Οι δύο λόγοι, δημιουργούν δύο στρατόπεδα. Εδώ και καιρό, εκείνο που κατεύναζε την ένταση, πέραν της κλεισούρας της πανδημίας ήταν η παντοδύναμη και συμπαγής εικόνα που παρουσίαζε η δημοτική αρχή. Μια τέτοια εικόνα, σε ένα βουβό τοπίο το 2020 και το 2021 δεν άφηνε μεγάλα περιθώρια εκτόνωσης της.
Ωστόσο, με τέσσερεις αποχωρήσεις Αντιδημάρχων η εικόνα της παντοδυναμίας έχει δεδομένα διαρραγεί. Αυτό δεν σημαίνει κάτι έμπρακτα. Ο Δήμαρχος παραμένει ο ισχυρότερος παίκτης. Όμως αυτό που αλλάζει είναι ότι πλέον το όλον της παντοδυναμίας μετατρέπεται σε συζήτηση για ενδεχόμενα ανατροπής της δημοτικής αρχής. Το «ανέφικτο» του 2020-2021, σήμερα πλέον δύναται να είναι ένα ενδεχόμενο. Μπορεί να είναι μια λογική, μια ιδέα, ένα πλάνο, ένα σχέδιο, μια πράξη.
Η ανάγκη της δημοτικής αρχής να απαντήσει άμεσα και βροντερά στις ανεξαρτητοποιήσεις με νέα πρόσωπα είναι πρωτοφανείς στα τρία χρόνια θητείας της κατά την γνώμη μου. Το πιθανότερο είναι ότι μια εγνωσμένη από καιρό ένταση στο εσωτερικό (υπό έλεγχο) πέρασε στην δημόσια σφαίρα και στο πεδίο του ανεξέλεγκτου. Η στόχευση ήταν να επανοικοδομηθεί η εικόνα της ηγεμονίας, για να μιλήσουμε και με γκραμσιανούς όρους.
Τι μπορούμε να περιμένουμε;
Αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται ωστόσο και η δημοτική αρχή πρέπει να αντιμετωπίσει τα ενδεχόμενα που την απειλούν τόσο στο επίπεδο του αφηγήματος, όσο και στο ίδιο το πεδίο της μάχης. Από την άλλη η αντιπολίτευση, παραμένει κατακερματισμένη. Δεν έχουμε, ούτε φαίνεται να υπάρχει σκηνικό 2019 τύπου «Συνεργασία Ευθύνης». Βέβαια, υπάρχει κοινό πλέον αφήγημα. Από την άλλη, βρισκόμαστε εν αναμονή του πρώην Δημάρχου Θωμά Ρούσση του οποίου δήλωση για το μέλλον αναμένεται ενώ ταυτόχρονα, υπάρχει ήδη ένας ανακοινωμένος αρχηγός. Έτσι, τα ενδεχόμενα στην αντιπολίτευση είναι δύο:
Πάμε για συσπείρωση πίσω από έναν αρχηγό ή πάμε στη δημιουργία πολλών παρατάξεων (4-5) με έντονο τοπικό χαρακτήρα και ανταγωνισμό που θα κυνηγήσουν ένα χαμηλό 20% με 25% για να μπουν στον δεύτερο γύρο;
Καταλήγουμε, όπως και στην αρχή του κειμένου στα πρόσωπα. Αναζητείται από την μια, πρόσωπο που θα συσπειρώσει και θα οδηγήσει σε διπολικές εκλογές το 2023, ίσως και ενός γύρου με υψηλά ποσοστά άνω του 40% για κάθε παράταξη. Από την άλλη, αναζητούνται 4-5 ή 6 τοπικά ισχυρά πρόσωπα που θα διεκδικήσουν είσοδο στον δεύτερο γύρο κυνηγώντας ένα 20% με ελπίδες την δεύτερη Κυριακή για το 50αρι.
Άρα εν τέλει, το ερώτημα είναι το εξής: Οι δρώντες του «λόγου της κενής διοίκησης» θα αποφασίσουν μόνοι τους ποιόν θα βάλουν μπροστά πριν τις εκλογές ή θα αφήσουν τους πολίτες να αποφασίσουν στον πρώτο γύρο των εκλογών του 2023 πίσω από ποιόν θα συσπειρωθούν;
